Edynburg

Zamek w Edynburgu jest najbardziej znaczącą budowlą również w skali całej Szkocji

Historia

Od 1437 roku jest stolicą Szkocji, a także siedzibą szkockiego parlamentu. Historia miasta sięga VII wieku, kiedy to król Nortumbii Edwin, założył na terenie dzisiejszego Edynburga twierdzę obronną. Od imienia tego władcy miasto otrzymało swoją nazwę. Na początku XI wieku Edynburg dostał się pod wpływy Szkotów i pod rządami szkockiej monarchii miasto rozwijało się gospodarczo i kulturalnie. W okresie XVII wieku Edynburg został zajęty przez Anglików, którzy na znak swojej dominacji w mieście wybudowali nowa dzielnicę New Town, przeznaczoną głównie dla bogatych angielskich mieszczan. New Town stało się miejscem spotkań uczonych i artystów z całego świata. Rozkwit kulturalny i naukowy Edynburga przypada na czasy Oświecenia, w Edynburgu zamieszkiwali tacy wynalazcy i myśliciele jak Aleksander Graham Bell czy  Adam Smith.

Współczesne miasto

W XIX wieku do Edynburga zaczęli przybywać osadnicy z Irlandii, miasto stało się jednym z najważniejszych centrum kulturowych Wielkiej Brytanii. Dziś miasto słynie z licznych festiwali i imprez, jednym z najsłynniejszych jest Edinburgh International Festival Fringe , czyli festiwal teatru. Klimat panujący w mieście jest umiarkowany, morski. Zimy są dość łagodne, a maksymalna temperatura w okresie letnim nie przekracza 23 stopni Celsjusza. Edynburg położony jest miedzy górami a wybrzeżem, dlatego w mieście jest dość wietrznie. Edynburg jest pięknym miastem, posiadającym historyczna duszę, a wspaniałe, monumentalne budowle wprawiają w zachwyt nawet tych, którzy niewiele znają się na sztuce i architekturze. Oprócz tego miasto jest siedzibą wielu banków i instytucji finansowych. Znajdują się tu również cztery uniwersytety i liczne placówki badawcze

Zabytki

Inna znakomitą budowlą jest renesansowy pałac pochodzący z początków XV wieku, do dziś przechowywane są tam insygnia koronacyjne władców szkockich. Zwiedzając to niezwykle bogate w zabytki miasto nie sposób ominąć rezydencji królewskiej Holyrood, a także Szkockiego Muzeum Królewskiego, którego wnętrze przypomina londyński Crystal Palace. Zawiera ono ponad 10 tys. eksponatów: skarbów i pamiątek narodowych oraz rzeczy codziennego użytku. Do najcenniejszych przedmiotów należą: Monymusk Reliquary (relikwiarz Monymusk) - malutka szkatułka z VIII wieku, w której niegdyś przechowywano relikwie św. Kolumba oraz szachy z kości słoniowej z wyspy Lewis Miejscem szczególnie upodobanym przez turystów jest tak zwana Królewska Mila, czyli główna ulica edynburskiej starówki, która wiedzie od wzgórza zamkowego do Opactwa i Zamku Hollyrood. Królewska Mila wypełniona jest przeróżnymi sklepikami charakterystycznymi dla Szkocji pamiątkami: whisky, kiltami oraz wyrobami rzemieślniczymi. Przy Królewskiej Mili stoi też monumentalny Parliament House, wybudowany w 30 latach XVII wieku.

Zamek

Do najważniejszych zabytków tego uroczego i bogatego w tradycję historyczną miasta zalicza się położony na malowniczym wzgórzu kompleks zamkowy, który jest przykładem różnorodnych stylów architektonicznych, uznawany jest też za najważniejszy zabytek Szkocji. Zamek ten na przestrzeni wieków pełnił różne role, był siedzibą władcy oraz fortecą, do dziś najlepiej zachowała się kaplica św. Małgorzaty pochodząca z XII wieku. W południowej części Crown Square mieści się Great Hall (Wielka Sala). Wybudowano ją za panowania Jakuba IV jako miejsce uczt i ceremonii. Niegdyś w Wielkiej Sali obradował szkocki parlament, a obecnie odbywają się w niej uroczystości państwowe. Po wschodniej stronie placu znajduje się renesansowy pałac z ośmiokątną wieżyczką strzelniczą, dobudowaną w XIX wieku. Wewnątrz obiektu można zwiedzać historyczne komnaty. Na szczególną uwagę zasługuje Crown Room, gdzie przechowywany jest komplet najstarszych w Europie klejnotów koronacyjnych. Forteca znajduje się na szczycie monumentalnego skalistego wzniesienia (120 metrów n.p.m.) w samym centrum miasta. Zamek jest jedną z najpotężniejszych i najstarszych fortec w Wielkiej Brytanii. Jest to symbol całej Szkocji. Edynburski Zamek jest jedną z niewielu obecnych twierdz, które posiadają swój własny garnizon wojskowy, używany głównie podczas ceremonii oraz oficjalnych parad szkockiego wojska.

Pałac Holyroodhouse

Na końcu Royal Mile wznosi się oficjalna szkocka rezydencja królowej brytyjskiej. Pałac z rozległym dziedzińcem, został wybudowany w 1498 roku dla króla Jakuba IV, a jego obecny kształt jest wynikiem przebudowy w XVII wieku, wykonanej z rozkazu Karola II. Wnętrza pałacowe zwane Apartamentami Państwowymi są bogato zdobione gobelinami, portretami i malarstwem dekoracyjnym. Warto zwiedzić, znajdującą się w północnym skrzydle, Wielką Galerię której ściany zdobi 89 portretów przedstawiających królów Szkocji, począwszy od mitycznych prapoczątków sięgających IV w. p.n.e. Kolekcje portretów wykonał w XVII wieku holenderski malarz Jacob de Wet. Na terenie rezydencji znajdują się także ruiny Holyrood Abbey  Niegdyś stał tu kościół normandzki, wybudowany w czasach króla Dawida I. Pałac otoczony jest przez rozległy Royal Park. Jego zróżnicowany krajobraz tworzą, pagórki, strome zbocza, wrzosowiska, mokradła, doliny górskie i jeziora, czyli wszystkie typy charakterystyczne dla szkockiego pejzażu. Zwiedzając Holyroodhouse warto przespacerować się ścieżką Radical Road, która prowadzi na zbocze u stóp Salisbury Crags, urwiska z którego roztacza się wspaniały widok na Holyroodhouse i dawne opactwo.

Inne atrakcje

Na uwagę poza dwoma znamienitymi obiektami wymienionymi wcześniej zasługuje takze jeden z wielu kościołów, czyli katedra św Idziego. Pochodzi ona z XII wieku, natomiast wieże dobudowano 3 wieki później. W XIX wieku kościół został odrestaurowany, dzięki czemu nadal moze cieszyć oczy swoim pieknem. Wówczas też katedrę ozdobiono licznymi pomnikami nagrobnymi, aby w ten sposób nadać jej charakter narodowego panteonu, wzorując się na londyńskim Opactwie Westminsterskim. Wewnątrz zachwycają szczególnie znakomite witraże, oraz kaplice. Kultur reprezentuje przede wszystkim Królewskie Muzeum Szkocji oraz Szkocka Galeria Narodowa. Galeria posiada jedne z najważniejszych zbiorów malarstwa w Europie, zgrupowane w kilku działach: malarstwo niderlandzkie i niemieckie, włoskiego renesansu, flamandzkie i holenderskie, europejskie, angielskie i amerykańskie, szkockie oraz południowoeuropejska sztuka XVII wieku. W zbiorach znajdują się obrazy Rafaela, Tycjana w tym słynny akt „Wenus Anadyomene”. Poza północnymi granicami miasta można też odwiedzić Królewski Ogród Botaniczny. Znajdują się z nim słynne cieplarnie Glasshouse Experience, w których można podziwiać orchidee lilie wodne z Amazonii, dzika ro9ślinnośc z Chin oraz  dwustuletnią palmę indyjską.

Informacje ogólne

Kraj: Szkocja
Powierzchnia  259,0 km²
Ludność : 487 tyś.
Gęstość: 1876,9 os./km²
Aglomeracja : ok 1,25 mln

.